การตรวจวิเคราะห์น้ำอสุจิ ( Semen analysis )

การตรวจวิเคราะห์น้ำอสุจิเพื่อประเมินความสมบูรณ์ความแข็งแรงและองค์ประกอบอื่นๆ ของเชื้ออสุจิถือเป็นขั้นตอนหนึ่งของการหาสาเหตุของภาวะมีบุตรยาก    พบว่า  40% ของคู่สมรสที่มีบุตรยากมีสาเหตุจากความผิดปกติหรือความไม่สมบูรณ์ของเชื้ออสุจิ ดังนั้นผลการตรวจวิเคราะห์อสุจิจึงมีความสำคัญสำหรับแพทย์ ในการหาสาเหตุและเลือกวิธีการรักษา

การตรวจวิเคราะห์น้ำอสุจิ 

ประกอบด้วย 5 ปัจจัยหลักๆ ดังนี้

  1. ปริมาณของน้ำอสุจิที่หลั่งออกมาต่อครั้ง (Volume)
  2. ความเข้มข้นของตัวอสุจิในหนึ่งมิลลิลิตร (Concentration)
  3. การเคลื่อนที่ของตัวอสุจิ (Motility)
  4. ปริมาณอสุจิที่ยังมีชีวิต(Vitality)
  5. รูปร่างของตัวอสุจิ (Morphology)

คำแนะนำการเก็บน้ำอสุจิ  

  1. ควรทำการเก็บอสุจิในขณะที่ร่างกายปกติ หากไม่สบายหรือได้รับยาใด ๆ ควรแจ้งให้แพทย์ทราบ
  2. ควรงดเว้นการหลั่งนํ้าอสุจิด้วยวิธีใด ๆอย่างน้อย 2 วัน แต่ไม่เกิน 5 วัน
  3. ล้างมือและล้างอวัยวะเพศให้สะอาดก่อนทำการเก็บ
  4. ทำการเก็บอสุจิโดยวิธีสำเร็จความใคร่ด้วยตนเอง (Musturbation) ห้ามใช้วิธีร่วมเพศแล้วหลั่งอสุจิภายนอกห้ามใช้ถุงยางอนามัยที่มีจำหน่ายทั่วไป (อาจใช้ถุงยางอนามัยชนิดพิเศษที่ใช้เพื่อการเก็บนํ้าอสุจิโดยเฉพาะได้ เช่น Male Factor pack, Hygiene)
  5. เก็บอสุจิใส่ในภาชนะที่มีปากกว้าง สะอาด ปราศจากเชื้อ ทำจากวัสดุที่ได้รับการศึกษาแล้วว่าไม่เป็นอันตรายต่อตัวอสุจิ
  6. ควรทำการเก็บอสุจิในห้องที่เป็นส่วนตัว ใกล้กับห้องปฏิบัติการหรือหากเก็บอสุจิมาจากบ้าน ควรนำส่งห้องปฏิบัติการภายใน 1 ชั่วโมง
  7. ระหว่างการนำส่งอสุจิไปยังห้องปฏิบัติการ ควรเก็บรักษาที่อุณหภูมิระหว่าง 25-37 °C หากอุณหภูมิสูงหรือตํ่ากว่านี้จะมีผลต่อการเคลื่อนที่และการมีชีวิตของอสุจิ (ห้ามเก็บในตู้เย็นหรือแช่ในนํ้าแข็ง)